واژه گذربان به جای ramp meter

به عنوان اولین واژه پیشنهادی خود برای افتتاح بخش واژه گزینی سایت، پیشنهاد می کنم به جای عبارت ramp meter که در مطالعات مهندسی ترافیک به کار می رود، از واژه «گذربان» استفاده شود.

برای توضیح، اول معنی کلمه ramp meter  را از سایت ویکی پدیا ببینیم:

A ramp meter, ramp signal or metering light is a device, usually a basic traffic light or a two-section signal (red and green only, no yellow) light together with a signal controller that regulates the flow of traffic entering freeways according to current traffic conditions. It is the use of traffic signals at freeway on-ramps to manage the rate of automobiles entering the freeway. Ramp metering systems have proved to be successful in decreasing traffic congestion and improving driver safety.

بنابراین، روشن است که ramp meter وسیله ای است عموماً به شکل چراغ دو حالته سبز و قرمز برای اعطا یا لغو مجوز ورود خودروها از رمپ به بزرگراه یا آزادراه. به جای کلمه ramp از گذر استفاده شده و با توجه به مأموریت این دستگاه، پسوند بان به آن افزوده می شود.

با پذیرش این پیشنهاد، می شود واژه گذربانی را نیز به جای ramp metering به کار برد.

می توانیم واژه های گذرسنج یا گذربند را نیز به عنوان برابر فارسی این واژه پیشنهاد کنیم اما گذربانی عام تر از گذرسنجی و گذربندی است.

این نکته هم قابل توجه است که واژه گذربان در واژه نامه های فارسی پیش تر معنا شده:

لغت نامه دهخدا:

گذربان . [ گ ُ ذَ ] (ص مرکب ، اِ مرکب ) راهدار. محافظ راه . (آنندراج ). راه دار. پاسبان . حافظ راه . آنکه باج و خراج راه نزد وی جمع میشود. تحصیلدار راه . (ناظم الاطباء). || ملاح . (آنندراج ).

فرهنگ فارسی معین:

(گُ ذَ) (ص مر. اِمر.) ۱ – محافظ ، راهدار. ۲ – آن که باج و خراج راه نزد وی جمع شود. ۳ – ملاح .

همچنان که می بینیم، در گذشته به شخصی که امروز راه دار نامیده می شود، گذربان می گفته اند. از آنجا که امروز دیگر همین واژه راه دار به این منظور به کار می رود، می توانیم واژه گذربان را به دستگاه ramp meter اختصاص دهیم.

دوستان اگر پیشنهادی یا نقدی دارند، به شکل کامنت زیر همین نوشته بنویسند.