دلایل تردد یکسر خالی کامیون‌های ایرانی و راهکارهای رفع آنها

تین نیوز | در بخشی دیگر از گزارش مربوط به “نگاه شما در شبکه‌های اجتماعی”، موضوع زیر که در گروه وایبری حمل و نقل و لجستیک مطرح شده‌است به همراه دیدگاه‌های کارشناسان عضو این گروه در این مورد، بازنشر می‌شود:

چرا تردد خالی کامیون های ایرانی زیاد است و برای رفع آن باید در کوتاه مدت و بلندمدت چه کرد؟ این مشکل از چند جبهه به اقتصاد آسیب می رساند. یکی مستقیم که شامل هدردهی سوخت و وقت و آسفالت و جان و مال است و دیگری غیرمستقیم که در واقع افزایش قیمت کالا و خدمات به دلیل تلاش برای جبران کرایه از دست رفته در سر باردار ترددهاست.

همایون نظر داده است:
مبحث اختلاف وزن بین سازمان راهداری و پلیس باعث بروز مشکلات و در بسیاری از موارد در قیمت تمام شده برحسب پرداخت جریمه و هزینه زمان تاثیر گذار شده است.
وجود کامیون‌های از رده خارج در سیستم و عدم برنامه ریزی در حمل از دیگر دلایل عمده است. ظرفیت بارگیری‌ها  نیز دلیل دیگری است چرا که نوع بارگیری و نوع محموله در حمل کشور برنامه ریزی نمی‌شود و وجود سرمایه گذاری در بخش توجیه اقتصادی ندارد.

سبحان نظر داده است:
یک دلیل مهم که به این زودی ها نمی شود امید رفع آن را داشت توزیع نامتوازن اقتصاد در جغرافیای ایران است. یعنی مثلا کامیونی که از تهران قرار است باری را به مقصد بم بارگیری کند در تهران با وفور عرضه مواجه است اما در بم پس از تخلیه عرضه اندکی موجود است. به هر حال یکی از رویکردهای بلندمدت در رفع این مشکل همان برنامه های آمایش سرزمینی است که دولت ها دنبال آنند. با این حال ما باید در اندیشه راه کارهای کوتاه مدت هم باشیم.
کامیونی که به بم رفته است آیا با مراجعه به شهرهای همسایه نیز نمی تواند بار پیدا کند؟

همایون نظر داده است:
لازم است بحث نوسازی ناوگان را در قالب طرحی به یکباره اجرا نمود و هزینه سرمایه گذاری آن را باید شرکت نفت متحمل شود زیرا بحث سوخت و سود حاصله از نوسازی ناوگان و تلف نشدن سوخت به منفعت شرکت نفت خواهد بود. نوع بارگیری و ظرفیت بارگیری نیز بر اساس عرضه و تقاضای کالا به مقاصد گوناگون جلوگیری از صرف هزینه های مختلف خواهد شد.
یکی دیگر معضلات این است که اکثر تولید کنندگان بحث رقابت محصول خود را می‌خواهند با ندادن حق حمل و نقل، جبران کنند که همین موضوع به سبب عدم توجیه اقتصادی در حمل و نقل و کامیونداری تمایل سرمایه گذار در بخش را کم نموده که خود این امر نیز در نوسازی ناوگان تاثیر گذار بوده و هزینه های تعمیر و نگهداری ناوگان تعادل صرفه و صلاح در بخش را کم نماید.

سبحان نظر داده است:
به نظر می رسد اگر بکوشیم تا اطلاعات عرضه و تقاضای بار و کامیون را به موقع و با بهای اندک به نیازمندان این اطلاعات یعنی کامیون داران و صاحبان بار و شرکت های حمل و نقل، برسانیم گام مهمی در این زمینه برداشته می شود.

همایون نظر داده است:
این امر نیاز به بانک اطلاعاتی گسترده دارد که ورودی آن صاحبان کالا و شرکتهای حمل و نقل و خروجی آن کامیونداران باشد که فراخوان آن از هر دو طرف بوده و هزینه آن نیز از سوی صاحبان کالا پرداخت گردد.

سیاوش نظر داده است:
بزرگترین علت یکسر خالی بودن کامیون عدم وجود اطلاعات بارهای کشور به صورت متمرکز و یکپارچه است. در حال حاضر اکثر صنایع برای حمل بارهای خود دچار مشکل هستند مخصوصا صنایع فولادی و سیمانی کشور، در حالی که از آن سو اکثر کامیون های کشور به صورت یکسر خالی در حال ترددند. دلیل این امر هم عدم اطلاع رانندگان کشور از وجود چنین بارهایی در سراسر کشور است. چند سال پیش جهت حل این مشکل طرحی بسیار کاربردی و کم هزینه به سازمان حمل و نقل ارایه دادم ولی….

سبحان نظر داده است:
در کوتاه مدت برای رفع این موضوع باید سامانه اطلاع رسانی آنلاین عرضه و تقاضا ایجاد شود متولی آن هم  باید بخش خصوصی باشد چرا که اگر دولتی باشد اتفاقا وضع از این که هست بهتر نمی شود! به نظرم باید به هزینه صاحب بار باشد و برای راننده رایگان باشد.

همایون نظر داده است:
این سامانه می تواند در قالب یک سایت مستقل توسط  واحد فناوری و اطلاعات سازمان راهداری و کانون حمل و نقل کشور ایجاد شود.

سبحان نظر داده است:
واحد فن آوری اطلاعات سازمان راهداری نباید در این حوزه دخالت کند چرا که مسئولیت آن موضوعاتت مهم دیگری است. صرفا با سایت هم موضوع حل نمی شود و سازماندهی کشوری گسترده ای لازم است البته با تولیت بخش خصوصی.

همایون نظر داده است:
واحد فن آوری اطلاعات سازمان راهداری با وجود سامانه بارنامه ای برخط، جایگاه مساعدی دارد.اطلاعات کارت های هوشمند رانندگان و کامیونها وهمجنین بحث کد شناسه اقتصادی در سیستم بارنامه بر خط وجود دارد وبه نظر بنده این سامانه برای این بانک اطلاعاتی نیز مناسب است.

سبحان نظر داده است:
کمی به این هم بیندیشیم که اختراع کانتینر چقدر به حذف ترددهای خالی در حمل و نقل جهان انجامیده است. آیا نمی توان برای بسیاری از انواع بار از تریلرهای چند منظوره استفاده کرد ولو با کمی سرمایه گذاری اولیه بیشتر؟

بهمن زاده نظر داده است:
یکی دیگر از مشکلات بسیار بزرگ حاکم این است که به قرار اطلاع، آمار ناوگان جاده ای بیش از پنجاه درصد نیاز کشور است. از سوى دیگر در کشورى به وسعت جغرافیای حمل و نقل ایران، توسعه اصلی باید در ریل متمرکز شود. از سوى دیگر درآمد یک کامیون ۳۰ سال عمر و حتی بیشتر برابر و بعضا بیش از در امد یک کامیون نو و چند سال عمر است و اضافه کنیم خود مالکی و عدم دخالت و ورود دولت در این بازی را که عملا خود به آن دامن زده است.  مقررات و مناسبات جاری هم که همه می‌دانیم به وضع موجود دامن زده و می‌زند. در قوانین مالیاتی هم که سرمایه گذار هیچ امتیازی ندارد. دولت محترم هم که مطالعات طرح جامع حمل و نقل کشور را نتوانسته است نهایی کند و یا نتوانسته است از این ظرفیت و هزینه بهره مناسب ببرد و مرور زمان و مزمن شدن مشکلات نتایج کار را قطعا ابتر خواهد نمود.
مدیران مربوط کارشناسانه کار رو دنبال بفرمایند. یقینا گوشه ای از راه کار نرم افزار اطلاعات بار و اعلام بار است. به نظرم حدود نصف سفرها یک سر بار است و بدانیم که رانندگان بیچاره هم تو این گرفتاری دست تنها مانده اند و نیازمند کمک هستند.

محمد نظر داده است:
برای به حداقل رساندن حر کت خالی کامیونها باید ریشه ای و بنیادی عمل شود چون راه حلهای کوتاه مدت فقط مسکن است نه معالج و آنچه تاکنون عمل شده غالبا ازطریق شیوه آزمون و خطا بوده نه راه کارهای علمی و اثبات شده.
مثلا نوسازی ناوگان توسط وزارت نفت چندین بار عمل شده و موقتی بودنش به اثبات رسیده است یا دایرکردن سایتهای اطلاعات بار بسیار ایده خوبی است اما حلال مشکلات نیست
چون همه ما می‌دانیم که تقریبا هیچ راننده و مالک کامیونی تنها باین اطلاعات تکیه نمی‌کند
و ملاحظات دیگری هم برایش دارای اهمیت هستند.
۱- برای جلوگیری از هرز رفتن توان ناوگان باید اطلاعات کافی از بار در مناطق مختلف کشور دردست باشد، اما این همه مسئله نیست. راننده ای به بم باری را برده است و در بم می‌خواهد باری پیداکند ولی او فقط می‌خواهد به سبزوار برود چون خانه اش آنجاست.
مثال دیگر اینکه نوسازی ناوگان نیاز به سرمایه گذاری دارد و سرمایه گذاری باید از طرف دولت حمایت شود و دولت به اشخاص کمتر خدمات میدهد. این راهم عرض کنم که یکسر خالی بودن برای ناوگان بار و مسافر معضل بسیاری از کشورهاست. درکشور ما یک مسئله مهم وجود دارد و آنهم خود مالکی راننده‌هاست و تازمانی‌که این وضع تغییر نکند حمل و نقل حرکت روبه جلوی را به طور جدی تجربه نخواهد کرد. مشکلات حمل و نقل را فقط شرکتهای توانمند خصوصی می‌توانند حل کنند و چون حمل و نقل دراین کشور یک مسئله سیاست زده است تصمیم در این مورد باید ازطرف دولت گرفته شود.

همایون نظر داده است:
یکی از معضلات خود مالکی سیاست‌های غلط موجود بلاخص در حوزه مالیاتی است که انگیزه سرمایه گذاری در بخش مالکیت کامیون از سوی شرکت‌های حمل و نقل را گرفته است ضمنا بروز سالن‌های اعلام بار نیز از دیگر موارد اساسی است که باید در این رابطه تصمیم نهایی اخذ و مورد اجرا واقع گردد.

محمد نظر داده است:
درمورد فرسودکی ناوگان، تمامی دست اندرکاران حمل ونقل باین مسئله معترف هستند. ولی به جز دولت دربخش سرمایه گذاری و یا حمایت از سرمایه گذاری هیچکس نقش تعیین کننده‌ای ندارد. متاسفانه مسایلی مثل جنگ و تحریم تاثیر زیادی روی سیاست‌های دولت داشته است. دولت و بخش خصوصی ترکیه ۲۵ سال قبل به این مسئله پی بردند و با حرکت سریع و صحیح جای خود را در حمل و نقل منطقه تثبیت کردند. راهی که آنها رفتند برای ما دور از دسترس و دست نیافتتی نیست.

همایون نظر داده است:
الگوی نوسازی ناوگان ترکیه و اجرای آن در ایران بسیاری از مشکلات را به خودی خود حل خواهد نمود و مشکلات دیگر را نیز. کمی درایت و مدیریت صحیح بسترساز همان حمل و نقل سریع روان و ایمن برای ما خواهد بود.

محمد نظر داده است:
خود مالکی از مسایلی است که تاثیر مستقیم روی فرسودگی ناوگان دارد. یک کامیون همه چیز مالک آن است، با این کامیون باید قسط بدهد، هزینه زندگیش را تامین کند، هزینه های ثابت و متغیر کامیون را پرداخت کند، انواع بیمه نامه را خریداری کند، بخشی از وقتش را هم صرف دریافت و بروز کردن کارت‌های هوشمند متعددی کند که برایش تعیین کرده اند، نتیجه این جنگ نا برابر آیا چیزی به جز فرسودگی ناو گان می‌تواند باشد؟ و آیا از این روال و سیستم می‌توانیم توقع حمل ارزان وسریع و ایمن داشته باشیم.

مهرایی نظر داده است:
اگر سالن‌های اعلام بار به صورت آنلاین و متصل به هم بتوانند اطلاعات بار منطقه خویش را تحت وب در اختیار همگان قرار دهند بخشی از مشکلات یک سر بار حل خواهد شد. اگرچه ما در مناطقی از کشور و در حمل برخی کالاها مانند گندم حمل و نقل مضاعف نیز داریم که این مهم نیز باعث افزایش هزینه های حمل می شود. به نظرم دولت باید در ابتدای امر و با تاسیس مرکز بار تحت وب (بار سنتر) مقدمات کار را فراهم نماید تا پس از آن بخش خصوصی با تکیه بر این ساختار ادامه کار دهد.

امیر نظر داده است:
مسئله یکسر بار مشکلی حاد است، اما در کشور چهار فصل و پهناور ایران با وجود معادن و منابع بی‌شمار قابل حل است، به شرط برداشتن تحریم‌ها و رونق اقتصادی و بهتر است که حمل و نقل و بحث خود مالکی بطور علمی بررسی شود:
سابق از این تهران و شهرهای بزرگ محل توزیع بار بودند اما الان اینگونه نیست، فرض اینکه راننده ای محصول تولیدی کارخانه ای در تهران را به مقصد هر یک از شهرها حمل نماید با طی مسافت اندکی می‌تواند اقدام به بارگیری مجدد نماید.
محصولات کشاورزی از شمال، سنگ آهن در شرق خواف و سنگان، کاشی و سرامیک در یزد و میبد، محصولات وارداتی از بنادر محصولات پتروشیمی و نفتی در شمال شرق و جنوب غربی، محصولات فولاد از میانه و بناب و تاکستان تا اصفهان و اهواز.
همانطور که مشاهده می‌کنید رانندگان با کمی جستجو می‌توانند بار برگشتی خود را از یکی از شهرهای نزدیک محل تخلیه کالای قبلی خود انتخاب کنند، اندکی تامل لازم است، به عنوان مثال و جهت اطلاع عرض می‌کنم که حتی بعضی از رانندگان از بندرعباس نیز بارگیری نمی‌کنند !!! خالی به میبد برگشته و از آنجا کاشی برای غرب کشور بارگیری می‌کنند، حال که خود راننده صرفه و صلاح خود را در این می‌داند که به جای توقف چند روزه در بندرعباس مسافت ۶٠٠ کیلومتر را خالی طی کند تاکالای بهتر و به صرفه تری را بارگیری کند، این مسئله را نمی‌شود به عنوان مشکلی مطرح کرد که چنین چالشی در پی داشته باشد.

مهرایی نظر داده است:
صاحبان بار هم زمانی که می فهمند شرکتهای حمل و نقل بی بارند و مستاصل، قیمت‌ها را به شدت پایین می آورند که همین موضوع نیز مجددا اقتصاد حمل و نقل را تحت الشعاع قرار می‌دهد. مثلا حمل اکثر بارهای سیمانی و یا حتی فولادی باید با حداقل نرخ صورت بگیرد تا اولا بخشی از هزینه های سربار این واحدهای صنعتی پوشش داده شود و ثانیا هرکس که دیگر چاره ای ندارد اقدام به بارگیری این بارها بنمابد.

امیر نظر داده است:
واقعیت اینست که حمل و نقل ایران از نبودن یک سیستم یکپارچه متحد رنج می‌برد، شاید بتوان آن را حتی بیماری حمل ونقل نامید، یکی از دلایلی که به آن اشاره نشد در مورد مسئله یکسر خالی ” بازار رقابتی ناسالم و دلالی حمل و نقل” است، فکر کنم آن را بتوان به عنوان یک مسئله حاد و حساس نیز به چالش کشید، شاید با بررسی این مسئله به ریشه مقوله یکسر خالی کامیونها بتوان پی برد. به عنوان مثال چرا پوکه معدنی از بیجار فقط توسط کامیونهای بیجار حمل می‌شود؟ یا اینکه چرا در بندر امام و اهواز فقط کامیونهای خوزستان یا سمت غرب بارگیری می‌کنند و کامیونهای دیگر نمی‌توانند به راحتی بارگیری کنند و در بسیاری موارد خالی به شهر دیگری می‌روند؟؟!!!!!!

سبحان نظر داده است:
داستان جالب گروهی که در جهنم دور یک میز با قاشق های دسته بلندی نشسته اند و سفره ای پهن است ولی از فرط گرسنگی در حال مرگند. راه حل نجاتشان در این است که هر کدام با قاشق خود به فرد مقابلش خوراکی بخوراند…
اگر شرکت تبریزی بارش را راحت به راننده اهوازی دهد و شرکت اهوازی بارش را راحت به راننده تبریزی بدهد آن گاه هر شش نفر سود می برند! دو راننده + دو شرکت + صاحب بار + جامعه.

مهرایی نظر داده است:
رقابت ناسالم بین شرکتهای حمل ونقل به ویژه در ورود به مناقصات دولتی و خصوصی نیز وجود دارد.

سبحان نظر داده است:
متاسفانه این شیوه نامطلوب و ضداخلاق نیز با اجرای بدشکل قانون در دولت حمایت می‌شود.