امروز صبح در یک متروسواری خواب آلود، اشتباهاً یک ایستگاه زودتر پیاده شدم…
روی صندلی های ایستگاه حدود ۱۰ دقیقه منتظر ماندم تا قطار بعدی برسد. هنگام انتظار، حکمت این اشتباه هم مکشوف شد!
این تصویر را که از ایستگاه روبه رویی گرفته ام ببینید:
مسافرین جلوتر از خط قرمز مترو
مسافران برای «عقب نماندن از دیگران» که از نظرشان «شکستی بزرگ» محسوب می شود، قبل از رسیدن قطار این چنین به لبه ایستگاه می چسبند و طبیعتاً خطر بزرگی را به جان می خرند.
می دانم که خیلی ها این کار را با دلایل متعدد و متنوعی توجیه می کنند، اما به نظرم هیچ کدام مقبول و مسموع نیست، چرا که از مهم ترین امانات الهی، همین «جان» است که ما این گونه آن را به خطر می اندازیم.
تصور احتمال مرگ در این صحنه ها واقعاً سخت نیست. مثلاً فکرش را بکنید یکی از اتفاقات ناگوار زیر روی دهد:
– یک نفر درست قبل از رسیدن قطار، به خاطر ضعف صبحگاهی ناشی از صبحانه نخوردن، روی ریل بیفتد.
– کسی سهواً یا عمداً در میان ازدحام دیگری را هل دهد.
– هنگام رسیدن قطار، کسی از ترس، تکانی بخورد تا با قطار برخورد نداشته باشد ولی با این کارش باعث برخورد شخص کناری با قطار شود.
– کیف یا ساک دستی یک نفر به جایی از قطار گیر کند.
روشن است که نتیجه هر کدام از این رخدادها، یک یا چند مصیبت است…
به نظرتان، مشکل از خود ما نیست؟! مایی که این قدر به پشتوانه فرهنگی تاریخی و غنی خویش می نازیم و زمین و زمان را هم در گرفتاری های خود مقصر می دانیم…
نمی خواهم جسارت کنم، اما انصافاً این صحنه یکی از دقیق ترین مصادیق این ضرب المثل است که «از مکافات عمل غافل مشو»؛ چرا که آنها که در این صحنه خطا کرده اند و به خاطر «خودخواهی» تصمیم گرفته اند از دیگران و به ویژه از سالخورگان و کودکان و کمتوان ترها عقب نمانند، اتفاقاً با این زرنگی، جان خود را هم در معرض خطر بزرگی قرار می دهند.
این هم نمونه اسفناک دیگری است از تنزل اخلاق و احترام به حقوق دیگران در روابط اجتماعی.
از رسول اکرم صلى الله علیه و آله و سلم نقل شده است که فرمودند:
ما اءَکرمَ شابّ شَیخا الا قَضى الله لهُ عندَ شَیبِهِ مَن یُکرِمُهُ. «جوانى که به حرمت پیرى، بزرگسالى را احترام کند، قضاى الهى چنین است که او نیز به هنگام پیرى مورد اکرام و تجلیل قرار گیرد».
و حضرت امیرالمؤ منین على علیه السلام – چه زیبا- مى فرمایند:
بَرُّوا اءیتامَکم و واسُوا فُقَراءَکم وَارفُقوا بِضُعفائِکم.«به ایتام و به فقرا مواسات پیشه کنید و با افراد ضعیف و کم قدرت رفق و مدارا کنید».
به نظر من سطح فرهنگ عمومی و عمق احترام به حقوق اجتماعی هر ملتی را می توان با تقریب خوبی از رفتارهای ترافیکی آنها که از شعبه های رفتار اجتماعی است شناخت. اگر همبستگی این دو متغیر اجتماعی را بپذیریم، به نظر شما نتیجه در میهن عزیزمان ایران چیست؟!